Scheiden en financiën

Alimentatieberekening aanvragen

Wilt u een officiële alimentatieberekening laten maken om de hoogte van de alimentatie vast te laten stellen, klik dan HIER om naar ons contactformulier te gaan voor het berekenen van alimentatie. 

1. De fiscale gevolgen van een scheiding

Na je scheiding ben je, ook fiscaal gezien, voor de belastingdienst geen partner meer van je ex. Voor je belastingaangifte, waaronder je aftrekposten en heffingskortingen, heeft dit nogal wat gevolgen. 

Dit heeft fiscale gevolgen voor:

• jullie inkomstenaangifte en aftrekposten;
• jullie kinderheffingskortingen;
• jullie woning;
• gezamenlijk bedrijf;

Fiscaal partnerschap in je scheidingsjaar

Voor meer informatie fiscaal partnerschap:

Belastingdienst - fiscaal partnerschap

Inkomstenaangifte & aftrekposten

Na je scheiding heb je geen gemeenschappelijke inkomsten en aftrekposten meer. Jij en je (ex)partner zijn dan namelijk niet langer fiscale partners. Jullie zullen vanaf dat moment, ieder afzonderlijk, de eigen inkomsten en aftrekposten moeten opgeven bij de belastingdienst.

2. Alimentatie en de belasting

Na je scheiding ben je, ook fiscaal gezien, voor de belastingdienst geen partner meer van je ex. 

Als je geen of een laag inkomen hebt, kun je met je ex-partner overeenkomen dat je partneralimentatie ontvangt. Hebben jullie samen kinderen, dan betaalt de ouder bij wie de kinderen niet wonen kinderalimentatie, vooropgesteld dat er sprake is van financiële draagkracht.

Alimentatie en de belasting 

Of je nu alimentatie betaalt of ontvangt, de belastingdienst heeft hiervoor regels opgesteld. De belastingdienst maakt wel onderscheid tussen partneralimentatie en kinderalimentatie.

• PARTNERALIMENTATIE is voor de betalende partner fiscaal aftrekbaar. Voor de ontvangende partner is het belastbaar inkomen. Hij of zij betaalt daarom belasting over het bedrag aan partneralimentatie. 

• KINDERALIMENTATIE kan fiscaal gunstig zijn voor zowel de ontvanger als de betaler. De ontvanger van kinderalimentatie hoeft in ieder geval geen belasting te betalen over het ontvangen bedrag.

3. De fiscale gevolgen van een eigen bedrijf

Na je scheiding ben je, ook fiscaal gezien, voor de belastingdienst geen partner meer van je ex. Een eigen zaak heeft voor je boedelscheiding en belastingaangifte nogal wat gevolgen. 

Een eigen bedrijf kan een onderdeel zijn van de scheiding. Het maakt daarbij niet uit of je in gemeenschap van goederen bent getrouwd of onder huwelijkse voorwaarden. Jij en je ex-partner zullen overeenstemming moeten bereiken over verschillende onderdelen. 
Denk aan zaken zoals:

• het vaststellen van de waarde van jullie bedrijf; 
• van wie het bedrijf is na de scheiding;
• de opstelling van de jaarrapporten;
• de daadwerkelijke winst; 
• of je uit de bedrijfswinst alimentatie betaalt of ontvangt.

Geen 'doe-het-zelf'-scheiding 

Een eigen bedrijf kan je scheiding compliceren. Daarom is een 'doe-het-zelf'-scheiding niet aanbevolen. Het komt er vaak op neer dat je, naast je eigen accountant, ook een externe accountant moet inschakelen voor de zakelijke afwikkeling. Vooral wanneer je in gemeenschap van goederen getrouwd bent, kunnen jij en je ex-partner allebei aanspraak maken op een deel van het bedrijf of de bedrijfswinst. Bij onmin zul je deskundigen van buitenaf moeten inschakelen om meer duidelijkheid te krijgen over de positie van beide partners. Dit is vaak een langdurig en kostbaar proces. 
TIP Fiscale regelingen en belastingwetten kunnen nogal ingewikkelde bepalingen bevatten. Voor uitleg en advies raadt De ScheidingsManager je dan ook aan om een fiscalist in de arm te nemen. Bovendien kan een fiscalist namens jou de onderhandelingen voeren met de belastingdienst wanneer jij er met hen niet uitkomt. 

Alimentatie & uitkoopwaarde 

Als jij en je ex-partner het eens zijn geworden over de waarde van het bedrijf en de eventuele bedrijfswinst, kunnen jullie samen met de accountant de uitkoopwaarde en de hoogte van de alimentatie bepalen. 
OPMERKING Een scheiding kan een financiële aderlating zijn voor jullie bedrijf. Het bedrijf kan misschien het afgesproken uitkoopbedrag of alimentatie niet opbrengen. Houd hier daarom rekening mee als jij en je ex-partner onderhandelen over het uitkoopbedrag en de alimentatie. Probeer een realistische inschatting te maken.

De meewerkende (ex)partner

Je komt in aanmerking voor een aankoopbedrag bij je scheiding als je in het bedrijf van je ex-partner hebt gewerkt (betaald of onbetaald). Daarbij hoef je formeel geen mede-eigenaar te zijn.  Je kunt je namelijk beroepen op “redelijkheid en billijkheid” vanwege je inspanningen en investeringen in het bedrijf. 

De verzorgende partner thuis 

Ook al heb je niet gewerkt in het bedrijf van je ex-partner, dan nog kun je in aanmerking komen voor een vergoeding of uitkoopbedrag bij jullie scheiding. Je moet dan aantonen dat je het bedrijf mogelijk hebt gemaakt door de verzorgende en faciliterende rol die je thuis had. Op basis van het argument “redelijkheid en billijkheid” mag je aanspraak maken op een vergoeding of uitkoopbedrag.

4. Huurtoeslag voor een huurwoning

Als je gaat scheiden, heeft dit ook gevolgen voor je woonplek. Misschien wil jij in het huurhuis blijven wonen, maar is het eigenlijk te duur voor je. 

Bedenk dat je misschien in aanmerking komt voor huurtoeslag. De overheid compenseert met huurtoeslag een gedeelte van je huur. Wel moet je aan de volgende eisen voldoen: 

• Je jaarinkomen is niet hoger dan €  20.975. 
• Wanneer je de woning deelt met iemand anders mag je gezamenlijke inkomen niet hoger zijn dan € 28.475.
• Je huur mag niet te hoog of te laag zijn. Vanaf 1 juli 2008 is vastgesteld dat de huur niet lager mag zijn dan € 204,33 en niet hoger dan € 631,73.
• Je huurt een zelfstandige woning met een eigen toegangsdeur, toilet en keuken. 
• Je woning moet passend zijn voor je situatie. Het mag dus niet te ruim of te duur zijn. 

Wanneer je aan de bovenstaande eisen voldoet, kun je huurtoeslag aanvragen bij de belastingdienst www.belastingdienst.nl of via de Belastingtelefoon (tel 0800-0543).

5. Financiële regelingen voor een koophuis

Als je samen een koophuis hebt, zal je moeten besluiten óf iemand van jullie in het huis blijft wonen en zo ja, wie?

 Wie er in jullie koophuis blijft wonen, hangt in belangrijke mate af van het financiële plaatje. De ScheidingsManager zet de mogelijkheden voor je op een rij. Voordat je een definitief besluit neemt, is het verstandig om een financieel adviseur, hypotheekadviseur, bank of makelaar te raadplegen voor meer informatie. 

• Ik blijf in het huis

  Wanneer je na de scheiding in jullie koophuis blijft wonen, betekent dit dat je je (ex)partner moet uitkopen. Het komt erop neer dat je de volledige hypotheek op je neemt. Daarnaast moet je aan je partner de helft van de overwaarde van je huis betalen. Om dit te bekostigen, zal je waarschijnlijk je hypotheek moeten verhogen. In dat geval is je hypotheekrente aftrekbaar. 

• Mijn ex-partner blijft in het huis

   Als je je laat uitkopen door je ex-partner heb je misschien overwaarde op het huis. Deze overwaarde deel je 50/50 met je partner. Het is belangrijk om te weten dat, als je binnen 5 jaar een nieuwe woning koopt, je de overwaarde moet investeren in je nieuwe huis. Dit schrijft de bijleenregeling voor. Doe je dit niet en financier je de volledige hypotheek, dan kun je over het bedrag ter grootte van je overwaarde geen gebruik maken van hypotheekrenteaftrek. 

• We verkopen het huis 

  Als jij en je ex-partner het huis verkopen, hebben jullie misschien overwaarde op het huis. Deze overwaarde deel je 50/50 met je partner. Het is belangrijk om te weten dat, als je binnen 5 jaar een nieuwe woning koopt, je de overwaarde moet investeren in je nieuwe huis. Dit schrijft de bijleenregeling voor. Doe je dit niet en financier je de volledige hypotheek, dan kun je over het bedrag ter grootte van je overwaarde geen gebruik maken van hypotheekrenteaftrek.

6. Inkomsten zonder baan

Als je partner kostwinner was van jullie gezin, dan kan het gebeuren dat je na je scheiding zonder inkomen zit.

In Nederland heb je gelukkig allerlei opvangregelingen zodat je niet meteen financieel aan de grond zit. 

Zo kun je aanspraak maken op:

• partneralimentatie 
• uitkeringen 

Vangnetregelingen:  

• zorgtoeslag    
• huurtoeslag

7. Toeslagen voor lagere inkomens

Naast uitkeringen, bestaan er verschillende regelingen en financiële voorzieningen voor mensen met een laag inkomen. 

De ScheidingsManager bespreekt de zorgtoeslag, de huurtoeslag en de kwijtschelding van gemeentelijke belastingen. 

Zorgtoeslag

Voor lagere inkomens heeft de overheid zorgtoeslag als tegemoetkoming in de kosten van je zorgverzekering. Hoeveel tegemoetkoming je ontvangt, is afhankelijk van je inkomen. Als je aan alle voorwaarden voldoet, kun je als alleenstaande maximaal € 57,- per maand ontvangen. Als je samenwoont en een toeslagpartner hebt, kunnen jullie gezamenlijk maximaal € 121,- per maand ontvangen.
Voorwaarden voor de zorgtoeslag: 

• Je bent 18 jaar of ouder. 
• Je bent verzekerd voor ziektekosten. 
• Je hebt een Nederlandse zorgverzekering. 
• Je inkomen is niet te hoog: Alleenstaand inkomen(geen toeslagpartner): maximaal € 32.502 per jaar (2009);Samenwonend of hertrouwd inkomen (wel een toeslagpartner): samen maximaal € 47.880 per jaar (2009). 

TIP Wil je weten hoeveel zorgtoeslag je kunt ontvangen? Doe een proefberekening op www.toeslagen.nl.

Huurtoeslag

De overheid compenseert met huurtoeslag een gedeelte van je huurkosten. Na je scheiding kunnen je inkomsten lager uitvallen. Misschien kom je in aanmerking voor huurtoeslag

Huurtoeslag kan je aanvragen bij de belastingdienst:

www.toeslagen.nl 

Kwijtschelding gemeentelijke belastingen

Je kunt in aanmerking komen voor een gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van de gemeentelijke belastingen als je een laag inkomen hebt. De bekendste gemeentelijke belasting is natuurlijk de jaarlijkse onroerendezaakbelasting (OZB). Elke gemeente heeft een eigen belastingenbeleid, dus informeer bij je gemeente naar de mogelijkheden tot (gedeeltelijke) kwijtschelding.

8. Je inkomen verhogen

Er zijn verschillende mogelijkheden om je inkomen op te schroeven of je kosten te verlagen. De ScheidingsManager heeft een aantal tips voor je op een rij gezet.

Extra inkomsten kun je krijgen door:

• een kamer te verhuren; 
• gebruik te maken van subsidies en andere overheidsvoorzieningen, zoals bijzondere bijstand, heffingskortingen bij de belastingdienst ed; 
• het verrichten van thuiswerk; 
• te onderhandelen met je werkgever over een salarisverhoging; 
• een andere (beter betaalde) baan te zoeken. 

Je kunt ook je kosten proberen te verlagen. Bijvoorbeeld door te bezuinigen op bepaalde voorzieningen of door creatief om te gaan met je geld. Een aantal voorbeelden: 

Energiebesparingen in en om het huis: 

• Gebruik spaarlampen. 
• Zet de verwarming 1 uur eerder op de nachtstand. 
• Ventileer je huis regelmatig. Een droge omgeving warmt namelijk eerder op dan een vochtige. 
• Laat je Cv-ketel elk jaar nakijken. Een goed werkende cv-ketel verbruikt minder energie. 
• Gebruik tochtstrip voor de ramen. 
• Zet de televisie, stereo-installaties, dvd-spelers en andere apparaten uit i.p.v. op 'stand-by'. 
• Laat opladers, van bijvoorbeeld mobiele telefoons, niet in het stopcontact zitten.

Meubels en gebruiksartikelen:

• Kijk op websites zoals Marktplaats of Ebay voor tweedehandse spulletjes. 
• Kijk voor meubels en andere spulletjes bij de kringloopwinkel of op de vlooienmarkt. 
• Struin op Koningsdag de vrijmarkten af voor spulletjes. 

Persoonlijke verzorging:

• Koop verzorgingsproducten op de markt. Verschillende merken, crèmes, tandpasta’s, douchtegels, shampoos & tandpasta’s zijn daar goedkoper.
• Koop je kleding en accessoires tijdens de uitverkoop. 
• Neem alleen contant geld mee tijdens het winkelen. Dit voorkomt impulsaankopen. 
• Kijk op Marktplaats voor (tweedehandse) kleding.

Goedkope uitjes:

• Kaartjes voor pretparken of de bioscoop kunnen duur zijn. Houd daarom spaaracties van supermarkten in de gaten. 
• Als je gratis naar het museum wil, kun je tijdens het museumweekend gaan. Dan zijn veel musea het hele weekend gratis te bezoeken. Kijk op www.museumweekend.nl wanneer het is en welke musea meedoen. 
• De kinderboerderij, het bos en een grote speeltuin blijven leuk voor kinderen. 
• Een picknick in het park is altijd gezellig. Meer tips voor gratis uitjes kun je lezen in "Nederland voor nop" van Aad Struijs. Bij bol.com ook in een voordelige tweedehandse versie verkrijgbaar.

9.  Scheiden en pensioenrecht

De verdeling van het ouderdomspensioen is wettelijk geregeld. Maar er zitten wel wat haken en ogen aan, dus het is belangrijk om je erin te verdiepen én om het tijdig te regelen. 

Bij een scheiding wordt het ouderdomspensioen verdeeld tussen de ex-partners. Dat wordt verevening van pensioenrechten genoemd.Beide ex-partners hebben volgens de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wet VPS) recht op de helft van het huwelijksouderdomspensioen. Het gaat om het ouderdomspensioen dat tijdens je huwelijkse staat is opgebouwd. Beide ex-partners krijgen hun deel van het pensioen apart uitbetaald door de pensioenmaatschappij. De rechter hoeft hierover geen beslissing te nemen. 

Vereveningsplichtige en vereveningsgerechtigde

In de wet wordt degene die pensioen heeft opgebouwd vereveningsplichtige genoemd en degene die niet zelf pensioen heeft opgebouwd vereveningsgerechtigde.

Hoe wordt het ouderdomspensioen verdeeld na een scheiding?

In de wet is een standaardverdeling van pensioen bij een scheiding opgenomen. Daarbij krijgen jij en je ex-partner, zolang jullie in leven zijn, allebei de helft van het ouderdomspensioen dat tijdens de huwelijksjaren is opgebouwd. Het maakt daarbij niet uit of je getrouwd was in gemeenschap van goederen of op huwelijkse voorwaarden. 

Andere verdeling

Wil je geen standaardverdeling, dan kun je samen met je ex-partner een andere verdeling van het ouderdomspensioen afspreken. Bijvoorbeeld zestig procent voor de ene partner en veertig procent voor de andere partner. Je moet deze afspraken dan wel vastleggen in het echtscheidingsconvenant. 

Geen verdeling

Je bent niet verplicht het ouderdomspensioen te verdelen bij een scheiding. Je kunt er samen ook voor kiezen om het pensioen niet verdelen. In dat geval hoef je je scheiding niet te melden bij de pensioenmaatschappij. Je moet deze afspraak wél vastleggen in het echtscheidingsconvenant. Voor hulp en advies kun je terecht bij je notaris of advocaat. 

Conversie

Je kunt ook kiezen voor conversie van het ouderdomspensioen. Bij conversie wordt het ouderdomspensioen van de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd, voorgoed omgezet in een eigen ouderdomspensioen voor beide partners. De ex-partner die het pensioen niet heeft opgebouwd, heeft nu een eigen aanspraak op het ouderdomspensioen. Dat heeft voordelen, bijvoorbeeld bij overlijden van je ex-partner. 

Ex-partner overlijdt

 Als één van beide ex-partners overlijdt, verandert de situatie als volgt: Overlijdt de ex-partner die het pensioen heeft opgebouwd, dan krijgt de overlevende ex-partner geen deel meer van het ouderdomspensioen. Meestal is er dan recht op bijzonder nabestaandenpensioen. Overlijdt je ex-partner voor de pensioendatum, dan wordt er helemaal geen ouderdomspensioen uitgekeerd. Overlijdt de ex-partner die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd, dan krijgt de ander weer het volledige ouderdomspensioen. Als er conversie heeft plaatsgevonden, verandert de situatie voor de ex-partner niet als de andere ex-partner overlijdt. In dat geval behoudt de overlevende ex-partner het eigen recht op ouderdomspensioen. 

Aanmelding binnen twee jaar

Zorg ervoor dat je de pensioenverdeling binnen twee jaar regelt. Daarvoor moet je een speciaal formulier ‘Mededeling van scheiding’ invullen en opsturen naar de pensioenmaatschappij. Dit formulier is verkrijgbaar bij je advocaat, maar je kunt het ook downloaden op www.postbus51.nl. Als je het formulier niet binnen twee jaar na de scheiding opstuurt, vervalt het recht op rechtstreekse uitbetaling aan degene die het pensioen niet zelf heeft opgebouwd. De pensioenmaatschappij hoeft het verzoek niet meer in behandeling te nemen. De Wet bepaalt echter dat de ex-partner wel het recht op heeft op een deel van het pensioen. Degene die het pensioen heeft opgebouwd, moet dit dan rechtstreeks aan de ex-partner betalen. Voor hulp en advies kun je contact opnemen met je advocaat of mediator. 

Kosten verdelen pensioen

De pensioenmaatschappij mag de kosten voor de pensioenverdeling aan beide ex-partners in rekening brengen. Wil je de hoogte van het bedrag weten, dan kun je dat informeren bij de betreffende maatschappij. 

Moment van uitbetaling

Je hebt recht op uitbetaling van het pensioen van je ex-partner als deze de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. Alleen als je gekozen hebt voor conversie, kan hiervan afgeweken worden. 

Geen verdeling (drempelbedrag)

Niet altijd wordt het pensioen verdeeld. In de wet staat een ondergrens voor de uitbetaling door de pensioenmaatschappij. Je hebt geen recht op pensioenverevening als het door de pensioenmaatschappij uit te keren bedrag lager is dan het drempelbedrag. Het drempelbedrag is vanaf 1 januari 2008 vastgesteld op 406,44 euro bruto per jaar. Het bedrag dat de pensioenuitvoerder zou moeten betalen aan de ex-partner die zelf het pensioen niet heeft opgebouwd, moet op het tijdstip van scheiding dus meer zijn dan het drempelbedrag.